درمان ام اس چگونه است ؟ افرادی که مبتلا به ام اس هستند ، باید توجه داشته باشند که در مراحل ابتدایی به تشخیص زود هنگام و درمان این بیماری بپردازند. به گفته دکتر مونا حجازی ، بهترین متخصص مغز و اعصاب تهران ، افرادی که مبتلا به این عارضه شده اند ، افزون بر مشکلات جسمی و تعادلی – حرکتی ، معمولا دچار عوارضی چون اختلالات روحی روانی نظیر اختلالات اضطرابی و افسردگی نیز می شوند ؛ از این جهت می توانند با مراجعه به متخصص مغز و اعصاب و انجام آزمایشات مخصوص و معاینه توسط ایشان ، کنترل و درمان بیماری را آغاز نمایند.
بیماری ام اس چیست ؟
ام اس نوعی بیماری خود ایمنی است ؛ بدین معنا که سلول های بدن فرد توسط سیستم ایمنی بدن او ، به عنوان سلول های بیگانه شناخته شده و به این ترتیب آن ها را مورد تهاجم قرار می دهد.
در بیماری ام اس ، مغز و نخاع که مهم ترین بخش های سیستم عصبی مرکزی هستند و وظیفه حفاظت از رشته عصبی را به عهده دارند مورد حمله قرار گرفته و تخریب می شوند و به این ترتیب ضایعاتی در نخاع پدیدار می گردد.
ام اس زنان را بیشتر از مردان تهدید می کند !
عوامل وراثتی و محیطی در ابتلا به ام اس ، بسیار اثرگذار می باشند ؛ علاوه بر این موارد ، جنسیت نیز در میزان ابتلا به این بیماری تاثیر بسزایی دارد ، تا جایی که طبق گزارشات به دست آمده شاهد آن هستیم که احتمال ابتلا به ام اس در خانم ها چهار برابر بیشتر از مردان می باشد.
به طور کلی ، اکثر مبتلایان به بیماری ام اس در رده سنی ۲۰ الی ۴۰ سال قرار دارند ، البته این بدان معنا نیست که افرادی که در رده های سنی بیشتر یا کمتر از بازه سنی ذکر شده قرار دارند در معرض ابتلا به این بیماری نمی باشند.
تشخیص بیماری ام اس
از جمله شیوه هایی که در جهت تشخیص بیماری کمک می کنند می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- MRI
پلاک های بیماری ام اس در بیشتر موارد با استفاده از تست ام آر آی قابل تشخیص هستند در عصر حاضر به روش تشخیصی و پیگیری بیماری مذکور تبدیل شده است در این تست ، برای اشخاص مبتلا به ام اس پلاک ها ی موجود عمدتا در بطن های جانبی مغز مشاهده خواهند شد.
- آنالیز مایع CFS
حضور باند های الیگوکلونال در مایع مغزی نخاعی به نفع بیمار مبتلا به ام اس است. قصد از این باند ها ، ایمونوگلوبین های هم شکل است که بودن آن ها در این مایع به معنی ساخت ایمونوگلوبین در سیستم اعصاب مرکزی CNS می باشد.
- پتانسیل برانگیخته شده :
که حالت های بینایی ، شنوایی و حسی را دارد. که نوع بینایی در تشخیص بیماری ام اس بسیار مهم به شمار می رود.
و برخی آنالیزها که احتمال دارد بنا به صلاحدید پزشک ، صورت پذیرد.
- ام آر آی مغز و نخاع
- آزمایش مایع نخاعی
- آزمایشات خون
- تست نوار چشم
- تست نوار عصب چشمی
لازم به ذکر است که در نهایت ، پزشک متخصص جهت اتخاذ تشخیص قطعی این بیماری ؛ ماحصل نتایج تمام این آزمایشات را مورد بررسی قرار می دهد.
علائم بیماری ام اس
بیماری ام اس دارای علائم بیماری مختلفی می باشد که بسته به ماهیت بیماری ، در هر فرد به طور کاملا متفاوت بروز می کند.
علائم بیماری ام اس ، ممکن است با گذشت زمان و سالانه ، ماهانه و حتی روزانه تشدید پیدا کند و تغییر یابد.
خستگی و ضعف هنگام راه رفتن ، از رایج ترین علائم و نشانه های بیماری ام اس می باشد.
اغلب افرادی که مبتلا به بیمای ام اس هستند ، همواره از احساس ضعف و خستگی خود احساس نارضایتی می کنند. این موضوع برای فرد آزار دهنده بوده ، چرا که برای انجام فعالیت های روزمره نیز دچار مشکل خواهند شد.
همچنین این افراد به گونه های مختلف در راه رفتن نیز دچار مشکل خواهند شد.
راه های کنترل بیماری ام اس
متاسفانه بیماری ام اس ، تا پایان عمر با فرد همراه بوده و درمان قطعی ندارد و فرد تنها می تواند با شناخت و کسب آگاهی کافی از بیماری خود و علائم آن از تشدید بیماری ، ممانعت به عمل آورد.
توجه داشته باشید که مهم ترین مسئله در درمان بیماری ام اس ؛ پایبند بودن بیماران به پروسه درمان ، اصلاح سبک زندگی ، دوری از هیجانات روحی و استرس ، داشتن تحرک ، رژیم غذایی سالم ، اجتناب از مصرف سیگار و انواع مواد مخدر می باشد.
- تغییر در سبک زندگی ، می تواند به کاهش علائم بیماری ام اس کمک کند ؛ همچنین می تواند شدت حملات را به تعویق بیندازد و از بدتر شدن علائم جلوگیری کند.
- مهارت های مقابله ای نیز می تواند به مدیریت ام اس کمک کند.
- ورزش ، رژیم غذایی ، دوری از تنش و استرس ، پرهیز از قرار گیری در فضاهایی با گرمای زیاد ، سیگار نکشیدن و نیز اقدامات پیشگیرانه را می توانید برای کنترل علائم این بیماری داشته باشید. ( افراد مبتلا به بیماری ام اس باید توجه داشته باشند که حضور در محیط های گرم موجب تشدید علائم بیماری خواهد شد ، از این رو از قرار گرفتن در معرض گرمای زیاد خودداری نمایید. )
- رژیم غذایی کم چرب و غنی از غلات ، میوه ها و سبزیجات داشته باشید. فیبر غلات ، میوه ها و سبزیجات به جلوگیری از یبوست کمک می کند.
- تنظیم سطح ویتامین D را می توان در خون بررسی کرد.
- نوشیدن آب فراوان و پرهیز از نوشیدنی های حاوی کافئین و نوشیدنی هایی که باعث کم آبی بدن می شوند را در برنامه غذایی خود داشته باشید.
اهمیت شروع درمان به موقع :
افراد مبتلا به ام اس که در تست MRI آن ها پلاک های بسیاری دیده می شود و به عبارت بهتر این بیماری در آنان فعال دیده می شود ، بهتر است که روند درمان هرچه زودتر شروع شود. در این وضعیت دکتر با توجه به شرایط و روند بیماری برای بیمار از داروهای خوراکی یا تزریقی استفاده خواهد کرد.
علت های موثر بر تداوم درمان ام اس
در مان توصیه شده توسط دکتر می تواند بیماری ام اس و یا نشانه های آن را مهار سازد. در برخی موارد نیاز است که طول دوره درمان طولانی صورت بپذیرد و تداوم داشته باشد. طبیعتا فرد اگر از عواقب مفید و موثر روش های درمان مطلع باشند بیشتر ترغیب می شود که ادامه روند درمان را با انگیزه بیشتر پیش بگیرد.
روش های درمان ام اس
-
دارودرمانی
دارودرمانی برای درمان انواع بیماری ها ، مورد استفاده قرار می گیرد ؛ این امر در مورد بیماری ام اس نیز صدق می کند ، البته لازم به ذکر است که درمان ام اس با روش دارو درمانی ریشه کن نخواهد شد و با این روش درمان ، تنها می توان آن را کنترل کرد.
روند بیماری ام اس در افراد مختلف ، متفاوت است و از این رو روش های درمانی که برای کنترل این بیماری بکار گرفته می شود نیز از مکانیزم های مختلفی برخوردار است.
-
فیزیوتراپی
لازم به ذکر است که فیزیوتراپی مکرر ، به منظور درمان ضایعات حرکتی ناشی از بیماری ام اس بسیار تاثیر گذار می باشد.
عوارض بیماری ام اس
فشار خون بالا ، فشار چشم ، چاقی ، دشواری در راه رفتن ، عدم کنترل روده یا مثانه ، مشکلات حافظه و جنسی، اختلال شناختی ، تغییرات بینایی را می توان از عوارض بیماری دانست.
بیمارانی که طولانی مدت کورتون مصرف می کنند ؛ ممکن است منجر به عوارضی مانند عفونت ، قند خون بالا ، استخوان های نازک ، آب مروارید ، کبودی و کاهش عملکرد غده فوق کلیه شوند.
چه عواملی خطر ابتلا به بیماری ام اس را تشدید می کنند ؟
عوامل زیر ، می توانند ریسک ابتلا به ام اس را افزایش دهند :
- سن : ام اس می تواند در هر سنی رخ دهد ، اما شروع آن معمولاً در بازه سنی ۲۰ تا ۴۰ سالگی است. البته افراد مسن و حتی کودکان نیز ممکن است تحت تأثیر این بیماری قرار گیرند.
- جنسیت : زنان بیش از دو تا سه برابر مردان مبتلا می شوند.
- سابقه خانوادگی : اگر پدر یا مادر ، خواهر و برادر به بیماری ام اس مبتلا شده باشد ؛ بیشتر در معرض ابتلا هستید.
- عفونت های خاص : انواع ویروس ها احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند.
- نژاد : سفید پوستان ؛ بویژه ساکنین اروپای شمالی در معرض بالاترین خطر ابتلا به ام اس قرار دارند. نژاد آسیایی ، آفریقایی یا بومی آمریکایی کمترین خطر را دارند.
- اقلیم : بیماری ام اس در کشورهایی با آب و هوای معتدل از جمله کانادا ، شمال ایالات متحده ، نیوزیلند ، جنوب شرقی استرالیا و اروپا بسیار شایع است.
- مقادیر کم ویتامین D و قرار گرفتن در معرض نور آفتاب با خطر بیشتر MS همراه است.
- برخی بیماری های خود ایمنی : اگر سایر اختلالات خود ایمنی ؛ مانند بیماری تیروئید ، کم خونی مخرب ، پسوریازیس ، دیابت نوع یک یا بیماری التهابی روده را داشته باشید ؛ خطر ابتلا کمی بیشتر است.
- استعمال دخانیات : سیگاری ها بیشتر از افراد غیر سیگاری به بیماری ام اس مبتلا می شوند.