سکته مغزی

سکته مغزی یک اختلال عصبی ناگهانی و از شایع ترین بیماری های عصبی است و زمانی که خونرسانی به مغز کاسته می شود جزئی از مغز یا کل آن دجار آسیب شده و وظیفه خونرسانی را بدرستی انجام نمی دهند و اکسیژن و مواد غذایی که در خون وجود دارد به مغز نمی رسد و باعث از بین رفتن سلول های مغزی خواهد شد. با مراجعه به موقع به دکتر مونا حجازی می توانید عوارض این بیماری را تا حد بسیار زیادی کاهش دهید.

زمانی که رگ خونی مغز توسط یک لخته یا تکه ای از لخته که کنده شده و عروق ریزتر مغز را مسدود میکند مسدود می شود یا رگ پاره شده یا آُسیب می بیند، باعث قطع خونرسانی در مغز خواهد شد و شخص دچار بیهوشی ، فلج یا ناتوانایی هایی خواهد شد.

از مهمترین دلایل مرگ سکته مغزی به شمار می رود و از جمله بیماری های اورژانسی است که شخص مبتلا به آن باید در اسرع وقت تحت درمان قرار گیرد. علائم عصبی این بیماری بسیار سریع و در مدت کوتاهی ظاهر می شوند. شدت سکته مغزي بنا بر میزان گرفتگی یا پارگی و خونریزی رگ ها در افراد مختلف یکسان نمی باشد.

سکته مغزی چیست ؟

این عارضه زمانی رخ می دهد که جریان خون قسمتی از مغز دچار اختلال شده باشد و یا کاهش یافته باشد. می توان به انسداد مسیر رگ های خونی و یا پارگی این جریان ها اشاره کرد و علت این عارضه را از این علل دانست. بنابراین با وجود آمدن این ایرادات اکسیژن و مواد مغذی کافی به بافت و سلول های مغزی نمیرسد و در طی بازه زمانی کوتاهی باعث مردن این سلول ها و بافت های مغزی می گردد. علاوه بر سکته مغزی که با آن رو به رو هستیم ، این اتفاق روندی اورژانسی پزشکی به شمار می رود و احتیاج به درمان فوری دارد. زیرا درمان و مداخله سریع کادر درمان در عارضه ها و میزان صدمات در پی این اتفاق بسیار حائز اهمیت است. به گفته متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات تهران با پیشرفت در تکنولوژی و علم پزشکی امروزه میزان مرگ و میر بر اثر این بیماری به حداقل ترین درصد خود رسیده است.

علائم سکته مغزی خاموش

همانطور که گفته شداین عارضه به دلایل مختلف ایجاد می شود، سكته مغزي زمانی رخ می دهد که بعضی از رگ های خونی موجود در مغز مسدود یا منفجر شده باشد. با بسته یا مسدود شدن این رگ ها اکسیژن و غذا به بافت های اصلی مغز ارسال نمی شود و بعد از گذشت چند دقیقه سلول های مغز شروع به مردن می کنند. از جمله نشانه های ظاهری که ممکن است برای فرد در هنگام بروز سکته رخ دهد عبارت اند از:

• احساس ضعف و کرختی در صورت، بازو ها یا پاها
• فلج شده عضلات صورت، پا و بازو در یک سمت از بدن
• عدم داشتن تعادل
• عدم توانایی صحبت و درک صحبت اطرافیان
• داشتن مشکل در بلع
• احساس سوزش در بعضی از نقاط بدن
• داشتن دوبینی یا تاری دید در یک یا هر دو چشم
• ایجاد سردرد شدید به طور ناگهانی
• از دست دادن حافظه کوتاه مدت
• احساس سرگیجه و سبکی سر
• عدم کنترل ادرار و مدفوع
• و غیره

علت این بیماری :

دو دلیل مهم و اصلی عارضه شامل پدید آمدن انسداد در مسیر یکی از شریان های تامین کننده خون مغز است که اشاره به سکته ایسکمیک دارد. و یا صدمه و خونریزی از یکی از جریان های خونی که این نیز اشاره به سکته هموراژیک دارد. می توان از این دو به عنوان مهمترین علل سکته مغزی نام برد.

تشخیص :

طبق گفته های دکتر مونا حجازی بهترین متخصص مغز و اعصاب تهران برای تشخیص اين بيماري آزمایش FAST انجام می شود که در ذیل به شرح آن می پردازیم.

• F که مخفف Face یا صورت می باشد. در این مرحله پزشک متخصص از بیمار درخواست می کند که لبخند بزند تا به این ترتیب بررسی نماید که آیا آب دهان بیمار از یک سمت دهان تراوش می نماید یا خیر؟
• A که مخفف Arm یا بازو می باشد. در این مرحله از تشخیص سکته مغزی ، پزشک متخخص جهت بررسی این امر که آیا یک سمت بدن بیمار رو به پایین است یا خیر ، از بیمار می خواهد که در حالت ایستاده قرار گیرد.
• S که مخفف Speech یا تکلم می باشد. طی این مرحله بیمار باید به درخواست پزشک یک جمله کوتاه را چند مرتبه تکرار نماید تا بدین ترتیب پزشک بررسی نماید که آیا بیمار واژه ای را جا می اندازد یا اختلال تکلم دارد.
• T که مخفف Time یا همان زمان می باشد. در این مرحله ، در صورتی که بیمار هر یک از علائم فوق را داشته باشد می بایست بلافاصله تحت درمان قرار گیرد.

دلایل ایجاد سکته مغزی

• گرفتگی مویرگ های خونی مغز
• گرفتگی شریان ها و کند شدن یک تکه از گرفتگی و آمبولی در رگ های ریز مغزی
• خونریزی مغزی در اثر فشار یا اصابت ضربه به سر یا آسیب و پارگی رگ های خونی به دلیل مصرف داروهای ضد انعقاد خون اتفاق می افتد.
• کم تحرکی و عدم انجام فعالیت های ورزشی
• فشار خون بالا
• مصرف دخانیات
• بیماری های قلبی و عروقی
• کلسترول خون بالا
• مصرف مشروبات الکلی
• چاقی و افزایش وزن
• اعتیاد و مصرف مواد مخدر

عوارض

بنا بر گفته های بهترین فوق تخصص مغز و اعصاب در تهران زمانی که اين عارضه اتفاق می افتد مغز مدتی بدون اکسیژن و مواد غذایی می ماند در نتیجه درمان شروع درمان بلافاصله پس از آن بسیار موثر است. هر قدر که این بازه زمانی کوتاه تر باشد احتمال نجات یافتن شخص از مرگ افزایش می یابد و در صورت نجات یافتن بیمار از خطر مرگ عوارض زیر اتفاق خواهد افتاد:

• فلج و از کار افتادگی یک قسمت از بدن یا عدم کنترل قسمتی از بدن به عبارتی شخص توانایی کنترل قسمتی از عضلات خود را از دست می دهد.
• به سختی صحبت کردن یا بلع غذا یا درک افردای که دچار سکته مغزی شده اند ، مشکل است.
• مشکلات روحی و روانی بیمار، که این امر می تواند زمینه افسردگی را در بیمار فراهم سازد.

توجه داشته باشید که با بروز این اتفاق خطر اتفاق افتادن آن مجدداً افزایش می یابد.

انواع سکته مغزی

سکته مغزي به طور کلی بر اساس درجه شدت و همجنین عوارض و خطراتی که دارد به سه دسته قابل تقسیم می باشد که عبارتند از :

• ایسکمیک

این نوع سکته، رایج ترین نوع سکته مغزي می باشد و می توان گفت حدودا از بین هر ۱۰ نفری که دچار عارضه سکته مغزي می شوند ، ۹ نفر در این دسته قرار دارند. در حقیقت این مشکل در اثر بروز لخته خونی در رگ های داخل مغز رخ می دهد ، حال آنکه این لخته خونی می تواند در منطقه ای خاص وسعت یافته باشد یا اینکه از دیگر بخش های بدن به مغز سرایت کرده باشد.

دکتر حجازی بهترین دکتر مغز و اعصاب برای درمان سکته مغزی در تهران می گویند سکته ایسکمیک در صورتی اتفاق می افتد که سرخرگ موظف به خونرسانی مغز ، مسدود شود. لازم به ذکر است که انسداد رگ های خونی می تواند ناشی از دلایل مختلفی از قبیل رسوب چربی در شریان ها ، نا منظم بودن ضربان قلب و غیره باشد. در نهایت لخته خونی به نقطه دیگری ازبدن انتقال یافته و سرخرگ خونرسان به مغز را مسدود می نماید.

• سکته مغزی هموراژیک

این نوع از سکته مغزي نادر می باشد و عموما منجر به مرگ می گردد. اين نوع سكته در صورتی رخ می دهد که یکی از رگ های خونی مغز دچار پارگی شود ، این پارگی می تواند در اثر علل متعددی اتفاق بیفتد. به طور کلی این نوع سکته زمانی اتفاق می افتد که یکی از رگ های خونی که دچار ضعف است در داخل مغز منفجر شود که قطعا در اثر این اتفاق ، درون مغز خونریزی شدید رخ می دهد که متوقف نمودن آن کاری بس دشوار است.

انواع سکته هموراژیک

این عارضه ار می توان به دو دسته تقسیم بندی کرد :

1. خونریزی داخل جمجمه ای : متداول ترین و رایج ترین گونه سکته در نوع هموراژیک این حالت است. موقعی رخ می دهد که یک شریان در مغز دچار پارگی شده و خون در بافت های اطراف آن تجمع کرده باشند.
2. خونریزی ساب آراکنوئید : این حالت به طور عمده شیوع کمتری به نسبت دیگر حالت دارد و به علت خونریزی در فضای بین مغز و بافت و سلول نازک پوشاننده آن رخ می دهد.

• حمله ایسکمیک گذرا ( موقت )
  

نوعی سکته مغزي ناقص می باشد که ناشی از انسداد رگ های خونی است. علیرغم اینکه سبب ایجاد آسیب دائمی در مغز نمی شود ، اما سبب بروز نشانه های آن خواهد شد که ممکن است چند دقیقه یا چندین ساعت به طول بیانجامد. بنابراین از علائم حمله ایسکمیک گذرا که می توانند دال بر این عارضه باشند نباید چشم پوشی نمود.

افرادی که در تهران زندگی می کنند و دچار سکته مغزی شده اند و قصد دارند عوارض آن را کمتر کنند یا از وقوع آن جلوگیری کنند می توانند به بهترین فوق تخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات در تهران سرکار خانم دکتر مونا حجازی مراجعه کنند.

پیشگیری از سکته مغزی

با وجود اینکه علائم سكته مغزي به صورت خاموش می باشد و در زمان بروز آن فرد، از قبل هیچ اطلاعی ندارد؛ می توان گفت با تغییر سبک زندگی و رعایت نکات ساده و کوچک می توان از این بیماری شایع پیشگیری نمود. این نکات شامل موارد ذیل می باشند:

• ترک کردن مصرف دخانیات

همانطور که می دانید کشیدن سیگار باعث کاهش سطح اکسیژن خون شده و در نتیجه موجب ایجاد اختلال در روند کار کرد قلب و افزایش احتمال لخته شدن خون می شود. از همین رو احتمال بروز آن در افراد سیگاری بیشتر از افرادی است که سیگار نمی کشند. با ترک سیگار می توانید خطر بروز این اتفاق را تا حد بسیار زیادی کاهش دهید.

• کنترل دیابت

احتمال رخ داد سکته مغزی در افراد مبتلا به دیابت بیشتر می باشد. در صورتی که افراد مبتلا به دیابت بتوانند بیماری خود را کنترل کنند می توانند خطر بروز این عارضه را تا حد بسیار زیادی کاهش دهند. دیابت را می توان با استفاده از دارو، داشتن یک رژیم غذایی مناسب و کاهش وزن به خوبی کنترل نمود.

• کنترل چربی و کلسترول

بالا بودن میزان مصرف کلسترول و چربی باعث افزایش میزان ساخت پلاک در رگ ها می شود. این پلاک ها قادر هستند باعث ایجاد اختلال در جریان خون شوند و روند خونرسانی به مغز را مختل سازند. کلسترول بالا، احتمال بیماری های قلبی و سخت شدن جریان خون در رگ ها را بالا می برد. شما عزیزان می توانید با مراجعه به پزشک و دریافت مشاوره از او می توانید کلسترول خونتان را کنترل کنید و از ابتلا به آن پیشگیری فرمایید.

ایا سکته مغزی خوب می شود؟

متاسفانه بیشتر افراد به طور اشتباه تصور می کنند افرادی که دچار این بیماری شده اند هیچ شانسی برای بهبودی ندارند و فرد تا اخر عمر باید با عوارض آن زندگی کند. اما باید این را گفت که این بیماری قابل درمان می باشد اما برای درمان آن نیاز است بیمار در زمان مناسب به مراکز درمانی فرستاده شود تا با استفاده از تزریق Tpa يا استنت گذاری عوارض این بیماری را تا حد زیادی کاهش داد.