آلزایمر یک بیماری مهلک و پیش رونده می باشد که قابل درمان نیست و به آرامی موجب تحلیل رفتن حافظه و قدرت تفکر در فرد خواهد شد به طوری که افرادی که دچار بیماری آلزايمر می شوند قادر به انجام فعالیت های ساده و روزمره خود نیستند. دکتر مونا حجازی متخصص مغز و اعصاب می باشند و در صورت ابتلا به این بیماری به شما در پیشگیری از پیشرفت آن کمک می کند. انتقال دهنده های شیمیایی پیام ، وظیفه انتقال سیگنال های اطراف مغز را به عهده دارند. فراموشی موجب کاهش مواد شیمیایی موجود در مغز خواهد شد و کم شدن میزان این مواد موجب می شود که سیگنال ها به درستی انتقال پیدا نکنند. پیش رونده بودن بیماری فوق ، به این معناست که به آرامی و به مرور زمان نواحی مختلف مغز را درگیر بیماری می کند و موجب ضربه وارد شدن به آن می شود. هر چه بیماری پیشرفته تر شود ، علائم بیشتری قابل مشاهده است و در نهایت همه زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد.
پیشرفت بیماری موجب اجتماع پروتئین در مغز خواهد شد و ساختاری به نام پلاک را تشکیل خواهند داد. تشکیل پلاک ها موجب قطع ارتباط بین سلول های عصبی می شود و در نهایت باعث مرگ سلول های عصبی و از بین رفتن بافت مغز خواهد شد. در صورتی که متوجه بروز علائم بیماري مذکور در خود شدید ، به سرعت به دکتر حجازی ، بهترین متخصص مغز و اعصاب در تهران ،مجرب و کارآزموده مراجعه نمایید. دکتر پس از بررسی و انجام معاینات لازم ، بسته به نوع و پیشرفت بیماری ، درمان را آغاز خواهد کرد.
سن ابتلا به بیماری آلزایمر
بیماری آلزايمر معمولا در سنین ۶۵ سالگی رخ می دهد. البته گاهی اوقات ، ممکن است افراد در سنین ۴۰ و ۵۰ سالگی نیز دچار آلزايمر شوند.
علل ابتلا به آلزایمر
- افزایش سن
- آسیب دیدگی شدید سر در گذشته
- سابقه خانوادگی ابتلا به اين بيماري
علائم ابتلا به آلزایمر
همانطور که گفته شد بیماری آلزايمر پیش رونده می باشد و هر چه پیشرفت بیماری بیشتر شود به مرور زمان علائم بیماری نیز بیشتر خواهد شد. این بیماری بر عملکرد بخش های مختلف مغز تاثیر گذار خواهد بود.
- اختلالات تکلمی و زبان
- اختلالات خلقی یا اضطراب
- اختلال در تصمیم گیری و برنامه ریزی
- گیجی ، سر در گمی و گم شدن در مکان های آشنا
- تغییرات شخصیتی مانند تبدیل شدن به فردی تهاجمی ، پر توقع و مشکوک
- مشکلات مرتبط به بیرون رفتن بدون کمک یا انجام فعالیت های خود مراقبتی
درمان آلزایمر
توجه داشته باشید که تاکنون هیچ روشی جهت درمان قطعی بیماری آلزایمر به تثبیت نرسیده است . اما به هر حال بهترین متخصص مغز و اعصاب تهران ، جهت کنترل علائم این بیماری و نیز جلوگیری از پیشروی آن ، داروهایی را برای بیمار تجویز می نماید.
مراحل بیماری آلزایمر
بیماری آلزايمر نیز همانند سایر بیماری ها دارای چندین مرحله از ابتدایی تا پیشرفته می باشد که به شرح زیر است:
مرحله اول:
در این مرحله فرد بیمار در به یاد آوردن مسائل و خاطرات اخیر کمی با مشکل مواجه می شود، به طوری که احتمال دارد سوالی را که چند دقیقه پیش پرسیده است را فراموش کند یا در زمان صحبت با شما موضوع بحث را به فراموشی سپرده باشد و مجددا همان سوال یا حرف را تکرار کند.
مرحله دوم:
فرد مبتلا به آلزايمر دوستان، فرزندان و آشنایان خود را نمی شناسد و به مرور زمان مسیر محل کار، خانه، آشپزخانه، حمام و دستشویی را در منزل فراموش می کند و دچار مشکل می شود. این مرحله نشان دهنده پیشرفت این بیماری می باشد.
مرحله سوم:
بیمار در کنترل ادرار و مدفوع دچار مشکل می شود، به همین علت فرد کم حرف و گوشه گیر می شود.
مرحله چهارم:
آگاهی خود را نسبت به جهان اطراف خود و بیماری از دست می دهد. توانایی حرکت کردن و حرف زدن به مرور زمان از بین می رود و فرد در زمان راه رفتن تعادل خود را از دست داده و بر روی زمین می افتد.
مرحله پنجم:
مغز دستور زنده بودن اعضا را صادر می کند. از طرفی بیماری آلزايمر به مرور عملکرد مغز را مختل می سازد؛ از این رو در این مرحله امکان دارد فرد بیمار به علت ایست قلبی، بیماری های تنفسی و غیره که معمولاً حدود ۵ الی ۱۰ سال بعد از بروز علائم اولیه بیماری رخ می دهد، فوت کند.
تشخیص بیماری آلزایمر
بهترین متخصص مغز و اعصاب یا نورولوژیست در تهران ، از ادوات و متدهای مختلفی در راستای تشخیص بیماری آلزايمر بهره می برد که از رایج ترین این روش ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- بررسی وضعیت عمومی فرد از طریق معاینات بالینی
- بررسی سوابق بیماری هایی که فرد بدان مبتلا بوده
- جویا شدن از خود بیمار یا همراه او ، درباره سطح توانایی فرد در انجام فعالیت های روتین و تغییرات رفتاری او
- اخذ تست های مختلف از بیمار ، اعم از تست حافظه ، شمارش ، حل مسائل و غیره
- درخواست آزمایشات مخصوص پزشکی ، نظیر آزمایش خون و ادرار ( جهت تشخیص علت احتمالی ایجاد کننده بیماری )
- انجام اسکن های مغزی بر روی بیمار ، از جمله سی تی اسکن ، ام آر آی و توموگرافی تابش پوزیترون
عوارض ثانویه بیماری
همانطور که در قسمت فوق اشاره شد زمانی که این بیماری به مرحله پیشرفته خود برسد، تغییرات مغز منجر به ایجاد اختلال در روند کار کرد اندام و فعالیت های جسمانی می شود، به عنوان مثال فرد بر روی ادرار و مدفوع، بلع و تعادل خود هیچ کنترلی ندارد. این تغییرات به نوبه خود می توانند برای فرد مشکلات جدی تری را به وجود بیاورند. که در ادامه به برخی از این مشکلات اشاره می کنیم:
عفونت ریه و سایر عفونت ها
اختلال در بلع ممکن است باعث وارد شدن مواد غذایی به داخل نای و ریه های فرد شود و منجر به ایجاد عفونت در ریه گردد.
عدم توانایی فرد در کنترل ادرار می تواند باعث بروز عفونت های خطرناک مجاری اداری شود.
عدم تحرک نیز می تواند باعث به وجود آمدن زخم بستر در بیماران شود.
آسیب های ناشی از زمین خوردن
به علت زمین خوردن امکان دارد بیمار دچار شکستگی استخوان، ضربه به سر و در پی آن خونریزی مغزی شود.
مشکلات ناشی از ماهیت بیماری
به علت اختلالات شناختی و حافظه ممکن است برای فرد مشکلی پیش بیاید اما به دلایلی نتواند مشکل خود را بازگو کند که این عمل باعث پرخاشگری، بیقراری و ایجاد توهم در بیمار شود.
آیا بیماری آلزایمر قابل پیشگیری است ؟
بله ، افراد می توانند با دقت در رعایت برخی امور از ریسک ابتلا به این بیماری به میزان قابل توجهی بکاهند. موثرترین این امور عبارتند از :
- توصیه می شود که افراد به منظور پیشگیری از مواجهه با آن، فعالیت جسمانی کافی داشته باشند و از انجام ورزش غفلت نکنند.
- داشتن تعاملات اجتماعی از دیگر مواردی است که در پیشگیری از بروز این بیماری ، می تواند مثمر ثمر واقع گردد.
- فراگیری فعالیت های جدید ، حفظ کردن مطالب ، دوری از استرس ، تبعیت از یک رژیم سالم غذایی و خوابیدن به میزان کافی نیز در راستای پیشگیری از این بیماری ، بسیار کمک کننده خواهند بود.
رایج ترین نشانه های آغاز بیماری آلزایمر :
این بیماری یک عارضه پیشرونده است که با گذشت زمان آثار مخرب بسیاری را از خود بر جای می گذارد. یکی از اصلی ترین و مهمترین نشانه های این بیماری کاسته شدن از حجم و قدرت حافظه است. دیگر نشانه ها با مرور زمان با گذشت ماه ها و حتی در بسیاری از افراد با گذشتن سال ها نمایان می شوند. اما این احتمال وجود دارد که سرعت پیشرفت آن بیشتر از دیگران باشد و بدین ترتیب ممکن است که نشانه ها و علامت های آلزایمر در مدت زمان کوتاهی هویدا شوند. در نتیجه فرد به مراقبت های پزشکی نیاز پیدا می کند زیرا امکان دارد این بیماری منجر به سکته مغزی در فرد شود.
از دست دادن حافظه :
یکی از نشانه های اولیه این بیماری کاهش ثبت اطلاعات جدید در حافظه می باشد. در این حالت به خودی خود داری نشانه هایی است که بهتر است افراد به آن ها توجه کنند. عبارتند از :
- تکرار یک سوال بیش از چند بار
- در خاطر نماندن مکان وسایل
- فراموش کردن اتفاقات مهم
- سرگردانی و یا گم شدن های متوالی
اختلالات شناختی :
شخص ممکن است در بیماری آلزایمر جهت استدلال و درک در خصوص موارد موقعیتی دچار اختلال شود اعم از :
- کاهش درک به نسبت موارد ایمنی و وقوع خطرات احتمالی
- عدم مسئولیت در قبال مسائل مالی
- تصمیم گیری های اشتباه
- اختلال در انجام امورات روزانه همانند پوشیدن لباس
- عدم تشخیص درست افراد و اجسام که حتی زمینه بینایی ندارد.
- اختلال در نوشتار و گفتار
دگرگونی رفتار و یا تغییر شخصیت :
علائم شامل موارد زیر می شود:
- ناراحتی از موضوعات مختلف
- نگران و عصبی شدن
- از دست دادن علایق گذشته به افراد و وسایل
چه انتظاری باید از فردی که مبتلا به آلزایمر است داشته باشیم؟
آلزایمر در هر فرد متفاوت می باشد و مسیر متفاوتی را طی می کند. بعضی از اوقات علائم آن در افراد به سرعت افزایش پیدا کرده و بعد از گذشت چند سال باعث زوال حافظه می شود. اما برای بعضی از افراد این روند آهسته تر بوده و تغییرات به تدریج اتفاق می افتد. به عنوان مثال ممکن است ۲۰ سال طول بکشد که یک بیماری دوره خود را سپری کند.
مواردی که موجب کم تر شدن احتمال ابتلا به آلزایمر می شود :
- انجام فعالیت های ورزشی منظم
- رژیم غذایی سالم و متنوع
- کنترل روند بیماری های قلبی عروقی ، دیابت ، چاقی و فشار خون بالا
آیا می توان از آلزایمر پیشگیری کرد ؟
اگر چه هنوز درمانی قطعی برای آلزایمر پیدا نشده است ، اما تحقیقات نشان می دهد که سبک زندگی سالم و رعایت برخی نکات می تواند خطر ابتلا به این بیماری را به طور قابل توجهی کاهش دهد. با اینکه نمی توان همه عوامل خطر ابتلا به آلزایمر را تغییر داد ، اما با اتخاذ سبک زندگی سالم می توان خطر ابتلا به این بیماری را کاهش داد. برخی از مهم ترین راه های پیشگیری از آلزایمر که معمولا به کار می روند ، عبارتند از :
- داشتن رژیم غذایی سالم : مصرف میوه ها ، سبزیجات ، غلات کامل و ماهی های چرب و پرهیز از مصرف غذا های فست فودی و پر روغن ، می تواند به سلامت مغز افراد کمک کند.
- داشتن تحرک و ورزش منظم : ورزش منظم به بهبود گردش خون در مغز و کاهش التهاب کمک می کند.
- تحریک ذهنی : یادگیری مهارت های جدید ، حل پازل ، خواندن و شرکت در فعالیت های اجتماعی می تواند به حفظ سلامت مغز کمک کند.
- کنترل فشار خون ، قند خون و کلسترول : کنترل این عوامل می تواند به پیشگیری از آلزایمر کمک شایانی بکند.
- کاهش استرس : داشتن استرس و اضطراب می تواند به مغز آسیب برساند ، بنابراین مدیریت استرس بسیار مهم است. برای کنترل استرس خود می توانید به مشاوره با روانپزشک بپردازید.
- خواب کافی : خواب کافی برای سلامت مغز ضروری است. بنابر این تا دیر وقت بیدار نمانید و از خواب کافی برخوردار شوید.
- پرهیز از سیگار : سیگار کشیدن خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها از جمله آلزایمر را افزایش می دهد.
با توجه به نقش مهم سبک زندگی در پیشگیری از آلزایمر ، توصیه می شود که از سنین جوانی به سلامت مغز خود اهمیت داده و اقدامات لازم را برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری انجام دهیم.
مصرف مواد غذایی مفید جهت پیشگیری از ابتلا به این عارضه :
- کاکائو :
- ماهی سالمون :
- سیب :
- زردچوبه :
- گردو :
مواردی که ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد
- سن : افزایش سن فرد یکی از اصلی ترین و شناخته شده ترین مواردی است که دلیل ابتلا یا افزایش ریسک ابتلا به این مشکل می باشد. آلزایمر بخش اصلی از پیر شدن یک فرد نیست ، اما احتمال ابتلا به این بیماری با پیر شدن شدیدا افزایش میابد.
- سابقه خوانوادگی و ژنتیک : در صورتی که یکی از اقوام درجه یک شما به این بیاری مبتلا باشد یا قبلا آنرا تجربه نموده ، احتمال رخ دادن این مشکل در شما به شدت افزایش پیدا می کند. این که دقیقا عوامل ژنتیکی چگونه برروی افزایش ریسک این بیماری اثر می گذارد هنوز مجهول است و اکثر فاکتورهای موجود مربوط به این موضوع بسیار پیچیده هستند.
- سندروم دان : اکثر افرادی که به این بیماری ابتلا دارند مبتلا به آلزایمر نیز می گردند. زیرا مشکلات کروموزومی در بدن این افراد که تولید نوع خاصی از پروتئین را دچار مشکل می کند باعث افزایش احتمال ابتلا در این مورد می گردد.
- ضربه به سر : مطالعات بسیاری نشان داده است ، افراد بالای ۵۰ سالی که دچار یکی آسیب به سر بر اثر ضربه یا حادثه ای دیگر می شوند احتمال بالاتری برای ابتلا به این بیماری را دارند. این مقدار ریسک در افرادی با دفعات آسیب بیشتر یا شدت بیشتر ضربه نیز افزایش میابد.
- آلودگی هوا : با انجام آزمایشات و مطالعاتی برروی حیوانات مشخص شده است که آلودگی هوا می تواند سرعت از بین رفتن سیستم عصبی را افزایش دهد. مخصوصا آلودگی هایی مانند دود ماشین ها و سوختن چوب شدیدا احتمال مبتلا شدن یک فرد به آلزایمر را بالا میبرد. بنابراین نیاز است تا حد امکان از آلودگی دوری نماییم.
